ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ရဲ့ အႏၱရာယ္

ကၽြန္ေတာ္တုိ.ျမန္မာျပည္မွာ မုိးတြင္းကာလ လုိ.ဆုိေပမယ္ အလြန္ဆုိး၀ါးတဲ့ အပူဒဏ္ကို ခံၾကရပါတယ္ဒီႏွစ္အတြက္ေတာ့ Ultra Violet light လို႔ ေခၚတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ရဲ့ ဒဏ္ကိုပါ ေရာၿပီးခံရႏိုင္တာမို႔ ဒီအႏၱရာယ္နဲ႔  ပါတ္သက္ၿပီး သိသင့္တာေတြကို ဒီတပါတ္မွာ ေျပာျပပါရေစ။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံက WSI ႏိုင္ငံတကာ မိုးေလ၀ႆအဖြဲ႔ရဲ့ intellicast website စာမ်က္ႏွာမွာ ဒီသႀကၤန္တြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရွိမယ့္ အပူခ်ိန္ကို ၾကည့္ရင္ ေန႔အခါမွာ အပူခ်ိန္၁၀၀ ဒီကရီ ကေန ၁၀၂ ဒီဂရီ ဖါရင္ဟိုက္အထိ ရွိေနမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားတာေတြ႔ရၿပီး  ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ က်ေရာက္တဲ့ အညႊန္းကိန္းကေတာ့ ၁၁ မွာ ရွိေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ျပင္းထန္တဲ့ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ heat stroke လို႔ေခၚတဲ့ အပူရွပ္တဲ့ ေ၀ဒနာဟာ အသက္ဆံုးတဲ့ အထိ ျဖစ္ႏိုင္သလို ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကလည္း လူကိုဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။  ေနေရာင္ထဲမွာပါတဲ့  infrared IR လို႔ေခၚတဲ့ အနီေအာက္ေရာင္ျခည္က ေနပူေလာင္တာမ်ိဳးကို ျဖစ္ေစေပမယ့္ ultraviolet UV လို႔ေခၚတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္က မပူေပမယ့္ အေရျပားကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သလို gene လို႔ေခၚတဲ့ သက္ရွိ မ်ိဳးဗီဇကို ပ်က္စီးေစႏိုင္တာပါ။

ဒီလို အႏၱရာယ္ေပးတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကေန လူ႔အေရျပားအတြက္ photochemical ဓါတုအဆိပ္ သင့္ႏိုင္တာေတြကို ဓါတုေဗဒပညာရွင္ ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္ညိဳက ေျပာျပမွာပါ။

ကမာၻ႔အေပၚယံဆံုး stratosphere  ဆိုတဲ့ေလထုထဲမွာ အိုဇံုးအလႊာဆိုတာရွိတယ္။ အဲဒါကမာၻတည္စကတည္းက ရွိေနတာပဲ။ ကမာၻကိုက်ေရာက္မယ့္ ဒီ UV light ေတြကို သူက အကာအကြယ္ေပးထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ UV light ေတြကိုအကာကြယ္ျပဳတဲ့ အိုဇံုးလႊာဟာ CFC လို႔ေခၚတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီ ေလေအးစက္ေတြ၊  air con  ေတြ၊ ေရခဲေသတၱာေတြမွာ သံုးတဲ့ကလိုရို ဖလိုရို ကာဗြန္ၿဒဗ္ေပါင္းေၾကာင့္ ဒီအိုဇံုးလႊာ စတင္ပ်က္စီးတာ။ ဒီCFC က တကယ့္တကယ္ ေလထုထဲ သူက တမင္ထည့္တာ မဟုတ္ပါဘူး။  ကၽြန္ေတာ္တို႔က compressor ထဲထည့္ရင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ compressor ေပါက္တဲ့အခါ ကြဲတဲ့အခါ မသံုးတဲ့အခါေတြမွာ CFC ဟာေလထုထဲ ေရာက္သြားတယ္။ ေရာက္သြားေတာ့ အိုဇံုးလႊာေတြ ပါးပါး လိုက္လာတယ္။

ဒါကိုစေတြ႔တာ ၁၉၇၀ ေလာက္မွာ သိပၸံပညာရွင္ေတြက သိတယ္။ တကယ့္တကယ္က Atlantic စက္၀ိုင္းမွာ ျဖစ္ေနတာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္မွာ တကမာၻလံုးမွာ အဲဒီ ျပႆနာက တကယ္ႀကီးလာတယ္။ ဒီ UV ကေရစိုတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း ေဖါက္၀င္ႏို္င္တာမို႔ စိုးရိမ္ရတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ေတာ္ေတာ သတိထားရမယ္။

အိုဇံုးလႊာ ပ်က္စီးေစတဲ့ ၿဒပ္ေပါင္း နဲ႔  ပါတ္သက္ၿပီး  ေျပာျပေပးပါ

အိုဇံုးလႊာပ်က္စီးေစတဲ့ ၿဒပ္ေပါင္းကေတာ့ ကလိုရို ဖလိုရို ကာဗြန္ေပါ့။ ကလိုရင္း၊ ဖလိုရင္းနဲ႔ ကာဗြန္ ၃ခုကို ေပါင္းထားတာ၊ ဘာနဲ႔ တူသလဲဆိုေတာ့ ေမ့ေဆးမွာ ကလိုရိုေဖါင္းနဲ႔ တူတယ္။  ကလိုရိုေဖါင္းမွာ ကာဗြန္ရယ္ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ရယ္ ကလိုရင္းရယ္ပါတယ္။ သူ႔မွာက်ေတာ့ ကာဗြန္ရယ္၊ ကလိုရင္းရယ္ ဖလိုရင္းရယ္ ပါတယ္။  အဲဒါက inert ေပါ့။ တျခား နဲ႔ ေတာ္ရံုတန္ရံုကို ဓါတ္မျပဳဘူး။ ဓါတ္မျပဳေတာ့ သူ႔ကို အမ်ားႀကီး သံုးလို႔ ရတယ္။ သူ႔ကို ေအးခဲၿပီးေတာ့ မွ အပူေပးတာ။ ဥပမာ သူ႔ကို compressor ထဲထည့္ၿပီးေတာ့မွ သူ႔ကို အေပါက္က်ဥ္းက်ဥ္းနဲ႔ က်ယ္ျပန္႔လိုက္ရင္၊ ေဘးကရွိတဲ့ အပူ သူအကုန္ယူသြားတယ္။  သူဟာ အေအးျပန္ခံလိုက္ရင္ ျပန္ၿပီးေတာ့အရည္ျပန္ျဖစ္လာတယ္။  သူဟာ အင္မတန္ သံုးလို႔ အသံုးတဲ့တဲ့ ပစၥည္းျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဆယ္စုႏွစ္ ၂စု ၃ စုေလာက္ ဒါကို သံုးတယ္။ သံုးေနရင္းနဲ႔ ျပႆနာျဖစ္တာ ပဲေလ။ အဲဒီမွာ အိုဇံုးလႊာ ပ်က္တယ္။ 

အိုဇံုးလႊာ ပ်က္တဲ့ ဟာကို chemist ေတြက အကုန္လံုး ေလွ်ာက္ေလ့လာတယ္။ အခု နာဆာက ဒါ ဘာေၾကာင့္ ပ်က္သလဲ။ Satellite ကေန ကမာၻတ၀ွမ္းကို ေလ့လာၿပီး ေျပာမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိ လုပ္ႏိုင္မလဲေတာ့ မသိဘူးေပါ့။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ သူတို႔ အစက နဂို ယူဆတာ အတၱလန္တိတ္ သမုဒၵရာက ေရခဲျပင္ အေပၚမွာ ပဲ စက္၀ိုင္းပံုသဏာန္ ေပါက္သြားတယ္လုိ႔ သူတို႔ထင္တာ။ ဒါေပမယ့္  အခုေတာ့ အာရွတိုက္မွာေရာ၊ ဥေရာပဘက္မွာေရာ ေပါက္တဲ့ေနရာေတြ ေတြ႔တယ္။ တကယ္က ေပါက္တယ္ ဆိုတာက ပါးလႊာေနတာပါ။  အဲဒါကို ျပန္ျပင္ဖို႔ ဆိုတာက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာမွာပါ။  ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေလာက္မွ ျပန္ေကာင္းႏိုင္မယ္လုိ႔ ေလ့လာ ေတြ႔ရွိထားတာပါ။ 

ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ရဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ေျပာျပေပးပါ။

ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္က တကယ့္တကယ္မွာ ေကာင္းတာေတြ အမ်ားႀကီးလည္း ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သူ႔ကို UV light တို႔ ဘာတို႔လို အသံုးလို႔႕ အမ်ားႀကီး ရတာေတြ ရွိပါတယ္။  ဒါေပမယ့္ ဆိုးက်ိဳးကေတာ့  သူက genes လို႔ေခၚတဲ့ မ်ိဳးဗီဇေတြကို အမ်ားႀကီး  ဖ်က္ဆီးႏိုင္တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိတယ္။  အဲဒီမ်ိဳးရိုးဗီဇေတြ ဖ်က္ဆီးခံရရင္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ကင္ဆာျဖစ္လာတာ ရွိတယ္။
 

UV ဟာ အေရျပားေပၚက် ၿပီဆိုရင္ အဲဒီအေရျပားကစၿပီးေတာ့ ပ်က္စီးလာတယ္။  အေရျပား စၿပီးပ်က္စီးသြားရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အဲဒီ အျပင္က ေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ထားတဲ့ အလႊာ ပ်က္စီးရင္ က်န္တဲ့ဟာ ေရာဂါေတြ အမ်ားႀကီး ဝင္လာမယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္က ရွိတဲ့ genes ေတြကို ပ်က္စီးေစတယ္ ဆိုေတာ့ သူက အမ်ားႀကီးက်လာရင္  သူက အပင္ေတြကိုပါ ပ်က္စီးေစ တာေပါ့ေနာ္။ လူတိရိစာၦန္ေတြက အပင္ေတြကို မွီတည္ေနၾကတာ၊  အပင္ေတြ မရွိရင္ လူတိရိးစာၦန္ေတြ မရွိဘူး။ တကယ္လို႔ UV သာ အမ်ားႀကီး က်ေရာက္မယ္ဆိုရင္ ဒီအပင္ေတြလည္း ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ဖူး။  ဒုကၡေရာက္ေတာ့ မွာေပါ့။

တကယ္ေတာ့ Mars ဆိုတဲ့ အဂၤါၿဂိဳဟ္ ကို ေလ့လာတဲ့ အခါမွာ ဆီမွာ stratosphere လည္းမရွိဘူး။  ေလထု မရွိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အေပၚကေန က်လာတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို  ဘယ္္လိုမွ ကာကြယ္ဖို႔ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို UV ေတြ ဆက္တိုက္ က်ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ သစ္ပင္လည္း မရွိဘူး။ သစ္ပင္မရွိရင္ အေကာင္ပေလာင္၊ ဘက္တီးရီးယားေတြလည္း ရွိလို႔ မရဘူး။ လူကေတာ့ေျပာမေနနဲ႔။ ဒါ့ေၾကာင့္ UV သာ ကမာၻႀကီးကို အမ်ားႀကီးက်မယ္ ဆိုရင္  ကမာၻႀကီးကို ပ်က္စီးသြားေအာင္  လုပ္ႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ 
 

ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို ကာကြယ္ဖို႔ သံုးတဲ့ အေရျပားေပၚမွာ လိမ္းတဲ့ လိမ္းေဆးေတြရဲ့ အက်ိဳးအပစ္ေတြကို  ၾကည့္႔ရေအာင္ပါ။
 

 သူကေတာ့ water base နဲ႔ oil base ဆိုၿပီးေတာ့ ၂ မ်ိဳး ရွိတယ္။  ဆီနဲ႔လား ေရကို အေျခခံထားတာ သံုးမလားေပါ့။  သူက UV ကို ကာကြယ္ ႏိုင္တဲ့ compound ေတြပါတယ္။   အဲဒီကြန္ေပါင္းေတြနဲ႔  UV နဲ႔ ဓါတ္ျပဳၿပီးေတာ့ အသားထဲကို ထပ္ၿပီးေတာ့ မဝင္ေတာ့ဘူး။  ဒါေပမယ့္ အဲဒီေကာင္က ဓါတ္ျပဳ ဓါတ္ျပဳရင္း ကုန္သြား   တတ္တယ္။  အခုေလာေလာ ဆယ္မွာေတာ့ Skin ေပၚမွာ ကာကြယ္ႏုိင္တယ္ ဆိုတဲ့ အရာဟာ  ေခတၱ ခဏသာ လုပ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာ သေဘာေပါက္လာၾကတယ္။   အခုေလာေလာဆယ္မွာ UV ကာကြယ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ အေနအထားဟာ ေၾကာ္ျငာ အေနေလာက္ပဲရွိပါတယ္။
 

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာျပည္မွာ သနပ္ခါး ဆိုရင္ အေတာ္ေလးကို ကာကြယ္ႏုိင္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ယူဆတယ္။  ဒါေပမယ့္ ဘယ္ေလာက္အထိ ကာကြယ္မလဲ။ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။ ဒါကိုသုေတသန လုပ္ရင္ အက်ိဳးရွိမွာပါ။

အခု UV ျမန္မာျပည္ကို က်တာ Index  က ၁၁ ေလာက္အထိ ရွိတယ္။ တခါတေလ ၁၁ ရွိတယ္။ တကယ့္တကယ္ ၁၁ ေက်ာ္သြားရင္ အႏၱရာယ္ စရွိၿပီ။  ၁၆ ေလာက္ဆို အႏၱရာယ္ ရွိတယ္။  ဒါေပမယ့္ ၁၁ ေတာင္မွ အၾကာႀကီး ေနပူထဲမွာ ေနမယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ အႏၱရာယ္ ရွိႏိုင္ေနၿပီ။   ခုနလို သူက ေျဖးေျဖး ေျဖးေျဖးနဲ႔ ဓါတ္ျပဳ ေနမယ္။  reaction ျဖစ္ေနမယ္။ ဒီ photochemical reaction ဆိုတာ အင္မတန္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းပါတယ္။  ဒါဟာ တခါ စျဖစ္ၿပီးရင္ ဆက္တိုက္ ဆက္တိုက္ ပဲ ျဖစ္ပြါးႏိုင္တဲ့အတြက္ အေတာ္ေလးကို သတိထားရမွာပါ။ 
 voa

ဓါတုေဗဒ ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္ညိဳပါ။